آیا سلفی گرفتن وسواس‌گونه یک اختلال روانی است؟
فرهنگ لغات آکسفورد سِلفی را این‌گونه تعریف کرده است: «عکسی که فرد از خودش می‌گیرد و معمولا منظور آنهایی است که با گوشی هوشمند یا وب‌کم گرفته شده‌اند و ازطریق شبکه های اجتماعی منتشر می‌شوند.» از دیدگاه روان‌شناختی، سلفی گرفتن کاری است معطوف به خود که به فرد سلفی‌گیرنده امکان می‌دهد شخصیت و اهمیت شخصی خود را اثبات کند؛ همچنین سلفی گرفتن با گونه‌هایی از خصوصیات شخصیتی مانند خود شیفتگی رابطه دارد. البته سلفی گرفتن محدود به عکس گرفتن نیست؛ این کار می‌تواند شامل ویرایش رنگ و کنتراست، تغییر پس‌زمینه و اضافه کردن افکت‌های دیگر به عکس پیش از بارگذاری در اینترنت باشد. این امکانات اضافی و استفاده از ویرایش از همه نوع، باعث افزایش رفتار سلفی گرفتن، به‌ویژه در بین نوجوانان و بزرگ‌سالان شده است..
در ۳۱ مارس ۲۰۱۴، مطلبی در وب‌سایت Adobo Chronicles منتشر شد که ادعا می‌کرد انجمن روان‌پزشکی آمریکا (APA) «سلفیتیس» را به‌عنوان یکی از اختلالات روانی جدید طبقه‌بندی کرده است. نویسنده متن تعریف این انجمن را این‌گونه نقل کرده بود: «تمایل وسواس‌گونه و اجباری برای عکس‌برداری از خود و انتشار آن در رسانه‌های اجتماعی به‌عنوان راهی برای جبران کمبود عزت نفس و برطرف کردن فقدان صمیمیت.» همچنین، در همان مقاله ادعا شده بود که این اختلال ۳ سطح دارد:
- مرزی: «حداقل ۳ بار عکس گرفتن از خود بدون ارسال آنها در رسانه‌های اجتماعی»؛
- حاد: «گرفتن عکس از خود حداقل ۳ بار در روز و قرار دادن تمام عکس‌ها در رسانه‌های اجتماعی»؛
- مزمن: «اشتیاق غیرقابل‌کنترل شبانه‌روزی برای عکاسی از خود و ارسال آن به رسانه‌های اجتماعی بیش از ۶ بار در روز»
این مطلب در سایت‌های خبری متعددی در سراسر جهان منتشر شد؛ اما خیلی زود مشخص شد که شایعه بوده است. بااین‌حال، یکی از دلایلی که تعداد زیادی از خبرنامه‌ها دوباره این مطلب را منتشر کردند، معیارهای استفاده‌شده برای ترسیم سه سطح از التهاب سلفی (مرزی، حاد و مزمن) بود که آن را باورپذیر می‌کرد. دلیل دیگر رونق این شایعه، مطابقت داشتن این مطلب با پیش‌فرض‌هایی بود که پیش‌تر در ذهن افراد نقش بسته بودند.
تحقیقی در سال 2014 روی دانشجویان هندی برای بررسی مفهوم سلفیتیس درتطابق با سه سطح ادعا شده (مرزی، حاد و مزمن) ، به منظور مشخص کردن این که ” آیا گرفتن عکس‌های سلفی می‌تواند یک رفتار وقت‌گیر و بالقوه وسواسی باشد یا نه” ؟ صورت گرفت. هند بیشترین تعداد کاربران فیسبوک را در میان کشورها دارد. علاوه بر این، در مقایسه با دیگر کشورها، بالاترین میزان مرگ و‌میر ناشی از سلفی را به خود اختصاص داده است. از میان ۱۲۷ مرگ گزارش‌شده براثر سلفی گرفتن از سال ۲۰۱۴، ۷۶ مورد آن مربوط به هند بوده است. این مرگ ومیرها معمولا زمانی اتفاق می‌افتند که افراد سعی می‌کنند در موقعیت‌های خطرناک مانند داخل آب، ارتفاع، نزدیکی وسایل نقلیۀ در حال حرکت مانند قطار یا در حال ژست عکس گرفتن با اسلحه سلفی بگیرند.
مصاحبه با ۲۲۵ جوان دارای میانگین سنی ۲۱ سال تأیید کرد که به نظر می‌رسد افرادی باشند که به سلفیتیس دچارند یا به عبارت دیگر، چیزی با عنوان سلفیتیس وجود دارد. بررسی تأثیرات منفی روانی ـ اجتماعی حاکی از آن بود که افرادی که به‌صورت مزمن درگیر سلفیتیس هستند بیشتر احتمال دارد به دلیل جلب توجه، بهسازی محیط و رقابت اجتماعی ترغیب شوند سلفی بگیرند. نتایج نشان می‌دهد این افراد در تلاش برای هم‌نوایی با اطرافیان خود هستند و احتمال دارد علائمی بروز دهند که به دیگر رفتارهای بالقوه اعتیادآور شباهت دارند. پژوهش‌های دیگر نیز «اعتیاد سلفی گرفتن» را تایید می کند. با توجه به اینکه وجود سلفیتیس یا همان عادت وسواس‌گونه به سلفی گرفتن زیاد ظاهرا به اثبات رسید، سلفیتیس، نیازمند تحقیقات بیشتری است تا چگونگی و چرایی دچار شدن افراد به این رفتار بالقوه وسواسی و نحوه کمک به آنهایی که بیشترین درگیری را پیدا کرده‌اند، مشخص شده و اطلاعات بیشتری به دست بیاید. در حال حاضر، براساس یافته‌های پژوهشی نمی‌توان تأیید کرد که «سلفیتیس» اختلال روانی است، بلکه به نظر می‌رسد التهاب سلفی حالتی است، که برای ارزیابی کامل تأثیرات روانی ـ اجتماعی آن روی فرد، تحقیقات بیشتری لازم است.
منبع : chetor. com
